Wina z winiarni Ikon miałem okazję poznać w trakcie kwietniowego wyjazdu na Hungarian Wine Summit 2024. Winiarnia Ikon Borászat położona jest w regionie Balatonboglár, na terenie historycznej Rádpuszty, która przez wieki należała do cenionego opactwa Tihany jako posiadłość winiarska, a tradycję uprawy winorośli odrodziła się wraz z otwarciem winnicy Ikon w 2007 roku. Więcej na jej temat można przeczytać w moim poście tutaj.
Do najbardziej znanych win tego producenta należą Evangélium, wytworzone z cabernet franc, czy Johanna z odmiany merlot, zaś Dióstető z cabernet sauvignon jest traktowane przez producenta jako wino podstawowe. Zresztą nazwa Dióstető odnosi się do nazwy winnicy (z węg. dűlő), można więc wino po prostu nazywać Cabernet Sauvignon. Czy przez to jest słabe? Absolutnie.
Ikon Cabernet Sauvignon Dióstető 2020
Ikon Cabernet Sauvignon Dióstető 2020 wyprodukowano w 100% z odmiany cabernet sauvignon. Wino fermentowało w stalowych zbiornikach, a następnie dojrzewało w 30-hektolitrowych beczkach z węgierskiego dębu przez 12 miesięcy. W efekcie uzyskano wino o ciemnym, rubinowym kolorze. W zapachu intensywne aromaty owoców leśnych i wiśni, nieco wanilii i przypraw. W smaku dominują nuty owocowe, głównie czereśni, które następnie przechodzą w żywą kwasowość. Finisz średniej długości, przyjemny. Co ciekawe, wręcz zaskakujące w tym winie, trudno w nim znaleźć ostre taniny, jakże typowe dla odmiany cabernet sauvignon. Zamiast tego otrzymujemy garść tanin drobnych i dość miękkich. I nic w tym złego – pewnie takie wino chciał producent uzyskać.
To bardzo ciekawe jednoszczepowe wino znad Balatonu, które pokazuje, że w regionie Balatonboglár nie tylko białe wina są interesujące. Wino degustowałem do jagnięciny duszonej w winie i serwowanej ze śląskimi kluskami oraz buraczkami. Słodkie nuty owocowe wina wspaniale współgrały z tymi potrawami.
Wino jest naprawdę dobre i co ważne dostępne w Polsce. Zakup własny.
Kolejny dzień wyprawy do winnic węgierskich to wizyty u producentów zlokalizowanych na południowym brzegu jeziora Balaton – w regionie Balatonboglár. Region ten Polakom raczej kojarzy się z wakacyjnym wypoczynkiem niż z produkcją wina, ale niesłusznie, bo w tym dużym, 2800 ha regionie, produkowana jest olbrzymia jego ilość. I to nie tylko tego codziennego, ale również uznawanych za jakościowe od win czerwonych po musujące. Ale, ponieważ jest to region, gdzie enoturystyka jest niezwykle silna, większość wina jest wypijana na miejscu.
Jako główne odmiany produkowane w regionie to odmiany białe. Czołową pozycję zajmuje olaszrizling. To odmiana szeroko znana w Środkowej Europie jako welschriesling, znany też w Czechach i na Słowacji jako ryzlink vlašský, natomiast w Chorwacji, skąd prawdopodobnie pochodzi, jako graševina. Odmiana ta to podstawa nie tylko win codziennych, ale również bardziej złożonych win jakościowych. Będąc nad Balatonem warto zwrócić uwagę na mocno aromatyczne odmiany sárgamuskotály czy irsai olivér, dające wina będące znakomitymi aperitifami, szczególnie w okresie letnim. Oprócz odmian lokalnych produkowane są wina ze szczepów międzynarodowych jak chardonnay, szczególnie do produkcji win musujących, ale również cabernet sauvignon, merlot czy kékfrankos. Degustacje win poszczególnych producentów pokazywała spektrum win regionu.
Bujdosó Szőlőbirtok és Pincészet
Wybór win od Bujdosó jest niezwykle szeroki i pod różne winiarskie gusta
W rodzinie Bujdosó już trzecie pokolenie pracuje nad winami w winnicach i winiarni. Począwszy od dziadka Feri i babci Klári, Feri młodszy i jego żona Bea, brat Zsiga oraz kolejne pokolenie składające się z czterech wnuczek i pięciu wnuków budują rodzinny winiarski biznes. To całkiem spore przedsięwzięcie z 85 ha nasadzeń i produkcją 0,5 mln butelek rocznie. Główne odmiany: olaszrizling, kékfrankos, chardonnay, merlot oraz irsai olivér, zaś uprawy są prowadzone na winnicach Kokashegy, Ibituba, Csirip-teto, Bánomhegy, Borszérů, a winiarnia znajduje się w Szőlősgyörök.
Produkcja winiarni to głównie wina podstawowe, zarówno wytrawne, jak i słodkie. Ciekawostką są już nieco zapomniane wina saturowane, czyli z dodatkiem CO2, które stanowią tańszą formę win musujących produkowanych metodą tradycyjną czy Charmata. I czasem wcale nie gorszą, gdyż technologię tę Węgrzy mocno rozwijają. Poza tym można w winiarni dostać pét-naty i całe spektrum win spokojnych.
Garamvári Szőlőbirtok
Garamvári Classic brut niezwykle przypadł mi do smaku
To jedna z bardziej znanych, również na rynku polskim, winiarni w Balatonboglár. Główną wizytówką tego producenta są wina musujące, a produkcja tych win szczyci się już ponad100-letnią historią. Wina musujące produkowane są metodą tradycyjną.
Winiarnia Garamvári obejmuje powierzchnię 85 hektarów na winnicach Lelle, Magyal, Kokashegy, Rózsapuszta, Kishegy, Berkes, Istvándi, Sinai-teto, Illés-teto, Púpos. Wino produkowane jest w oparciu o główne odmiany: irsai olivér, cserszegi fűszeres, sürkebarát, furmint, muskotály, chardonnay, kadarka, merlot, pinot noir, syrah, cabernet franc oraz cabernet sauvignon.
Poziom słodyczy dla win musujących to pełne spektrum: brut nature, brut, extra brut oraz doux, czyli wino musujące słodkie. To ciekawa oferta dla miłośników właśnie takich win. I na końcu ciekawostka: classic brut to w sumie wino brut (czyli z niewielką ilością cukru resztkowego), którą to nazwę producenta promuje i wydaje mi się całkiem sensowna i warta szerszego stosowania.
Androsics Birtok és borterasz
Androsics Királyleányka to niezwykle ciekawe wino
Pierwszą swoją winnicę Ferenc Androsics kupił w 1980 roku w miejscowości Szőlősgyörök. Winnica Banyászó położona jest w malowniczym miejscu na południowym brzegu Balatonu z zapierającymi dech w piersiach widokami na wzgórza na północnym brzegu jeziora.
Dziś już drugie pokolenie gospodaruje na 63 ha winnic w Balatonboglár w oparciu o odmiany takie jak olaszrizling, kékfrankos, zenit oraz királyleányka. I przy tej odmianie chciałbym się zatrzymać. Ten szczep winnej latorośli o rumuńskim pochodzeniu (nazywanym tam fetească regală) zaczyna mieć na Węgrzech swoją drugą młodość. A to za obecność w szczególnie intensywnym aromacie win z tej odmiany nut kwiatowych, cytrusowych i miodowych oraz tropikalnej owocowości. W Chorwacji ta odmiana znana jest pod nazwą kraljevina, a wina z tej odmiany zaczynają stanowić alternatywę dla kolejnej produkcji w oparciu o chardonnay czy inne szczepy międzynarodow
Podmaniczky Pince és Szőlőbirtok
Tere fere jako nazwa dla wina może być nieco zaskakująca.
Podmaniczky to kolejna rodzinna winnica na południowym brzegu Balatonu. Winnice znajdują się w Kőröshegy na Magyaródi-tető i w Szólád. Magyaródi-tető to zachodni obszar bogaty w lessy, na którym uprawia się głównie białe odmiany, zaś Szólád ma bardziej zwartą glebę i jest obsadzony czerwonymi odmianami.
Właścicielem jest János Podmaniczky, który w swojej produkcji koncentruje się głównie na winach białych, ich główną odmianą jest olaszrizling, a oprócz niej występuje też irsai olivér, kékfrankos oraz királyléányka. W sumie winnica nie jest duża, to 20 ha nasadzeń z produkcją 100 000 butelek rocznie Nazwa wina na zdjęciu to kompletny przypadek i na pewno nie można tego kojarzyć z polskim dziecięcym zwrotem. Jednak, jeśli komukolwiek udałoby się nabyć taką butelkę, mogłaby swą nazwą stanowić interesujący prezent.
Ikon Borászat
Ikon Borászat Cabernet Franc 2020
Winiarnia Ikon położona jest na terenie historycznej Rádpuszty, która przez wieki należała do cenionego opactwa Tihany. Opactwo benedyktyńskie Tihany, poświęcone Najświętszej Marii Pannie i św. Aniuszowi, zostało założone w 1055 roku przez króla Andrzeja. Jak to często miało miejsce w Średniowieczu budowie opactwa towarzyszyła budowa winnic, zaś mnisi w tamtych czasach mieli znakomitą rękę do znajdowania właściwych dla winnej latorośli lokalizacji.
Tradycja uprawy winorośli na tym terenie odrodziła się wraz z przejęciem winnicy Dióstető i winiarni Ikon w 2007 roku. János Konyári, założyciel i enolog, pozostawił po sobie dziedzictwo wizji, doświadczenia i pasji do winiarstwa. Dzisiaj to 39 ha nasadzeń z produkcja roczną 300 000 butelek. Główne odmiany to merlot, cabernet sauvignon, cabernet franc, shiraz oraz chardonnay i rajnai rizling (riesling). Wina tego producenta zostały bardzo szybko docenione miłośników tego trunku i pokazują, że w regionie Balatonboglár możliwa jest produkcja win jakościowych.
Légli
Légli Villa Boclar Brut 2019
Winiarnia Légli została założona w 1989 roku przez Ottó Légli, który odziedziczył działkę o powierzchni 0,5 hektara ziemi. Od tego czasu właściciel poszukiwał pojedynczych działek, które sukcesywnie dokupywał, zaś całą swoją działalność oparł na białych odmianach winogron. Dziś to nadal nieduże przedsięwzięcie z produkcją 175 000 w oparciu o odmiany olaszrizling, rajnai rizling, chardonnay, sauvignon blanc, furmint oraz pinot noir. Ottó Légli skupia się w swojej produkcji na winach musujących, produkowanych metodą tradycyjną. Śmiało eksperymentuje z beczkami dębowymi, zarówno przy winifikacji, jak i dojrzewaniu, co daje bardzo interesujące wina. Sam będąc postacią nietuzinkową pokazuje swoje nastawienie do świata i filozofię wina w produkowanych przez siebie trunkach. Degustacja jego trunków o zdecydowanie must be w trakcie wakacyjnych wypraw nad Balaton, albo nawet po drodze na wybrzeże Chorwacji.
Balatonboglár to duży region, gdzie obok masowej produkcji można również znaleźć różnego rodzaju perełki. Część producentów, których wina miałem szansę zdegustować, jest też dostępnych w Polsce, ale ci wszyscy miłośnicy Balatonu, którzy wybierają się nad to jezioro na wycieczkę czy na odpoczynek powinni zainteresować się lokalnymi winami. Nawet tymi, których ceny zaczynają się na miejscu od kilkunastu złotych. A dla miłośników win znakomitą możliwością jest poszukiwanie win może droższych, ale dużo ciekawszych. A można je znaleźć zarówno po południowej i północnej stronie jeziora, a jedno z nich miałem okazję opisać tutaj.
Winne okolice 